Sacuudi Carabiya iyo Imaaraadka: laba boqortooyo ayaa si cad u soo farageliyay dagaal sokeeye oo qof kale

Sacuudi Carabiya ayaa uga digtay Imaaraatka Carabta Talaadadii in taageerada ay u fidiso gooni-u-goosadka Yemen ay tahay “aad khatar ah.” Bayaan ka soo baxay Wasaaradda Arrimaha Dibadda Sacuudiga ayaa si toos ah ula xiriiriyay Imaaraatka Carabta in dhawaan ay ciidamada Golaha ku meel gaarka ah ee Koofureed ay u gudbeen dalka Yemen oo ay dagaallo sokeeye ka socdaan.

Sacuudi Carabiya ayaa Salaasadii shalay duqeysay dekedda magaalada Mukalla ee dalka Yemen, kaddib shixnad hub ah oo loo waday xoogagga gooni u goosadka ee ka imaanayay Imaaraadka Carabta, sida ay sheegtay wakaaladda wararka ee AP.

Weerarkan ayaa muujinaya xiisad cusub oo ka dhex aloosan Boqortooyada Sacuudiga iyo xoogaga gooni u goosadka golaha ku meel gaarka ah ee uu Imaaraadku taageero. Waxa kale oo ay sii xumaynaysaa xidhiidhka u dhexeeya Riyadh iyo Abu Dhabi, kuwaas oo taageeray dhinacyada iska soo horjeeda ee Yemen dagaalka tobanka sano ah kula jira fallaagada Xuutiyiinta ee ay Iran taageerto, iyada oo ay jiraan xiisado ka taagan gobolka Badda Cas, ayay tidhi wakaaladda wararka ee AP.

Kadib talaadadii, xoogaga Xuutiyiinta Yemen ayaa ku dhawaaqay xaalad degdeg ah. Maamulka dalkaasi ayaa 72-saacadood ku soo rogay dhammaan xuduudaha laga soo galo dhulka ay maamulaan iyo sidoo kale in laga soo galo garoomada diyaaradaha iyo dekedaha, marka laga reebo kuwa uu Sacuudiga u fasaxay.

Milatarigu waxa ay ku sheegeen bayaan ay daabacday wakaaladda wararka ee Sucuudigu ku leedahay duqayntaas, waxaanay sheegtay in ay ka dambaysay markii ay halkaas gaadheen maraakiib ka soo kicitimay magaalada Fujairah oo ah magaalo deked ah oo ku taal xeebta bari ee Imaaraadka Carabta. “Shaqaalaha maraakiibta waxay curyaamiyeen qalabkii lagula socon jiray maraakiibta, waxayna soo dejiyeen hub iyo gaadiid dagaal oo aad u badan oo taageeraya ciidamada golaha ku meel gaarka ah ee koonfurta,” ayaa lagu yiri warbixinta.

“Marka la eego in hubka kor ku xusan uu leeyahay khatar degdeg ah oo sii kordheysa oo khatar ku ah nabadda iyo xasilloonida, ciidamada cirka ee Isbaheysiga ayaa saaka sameeyay weerar cirka ah oo xaddidan oo ay ku bartilmaameedsadeen hub iyo qalab ciidan oo laga soo dejiyay laba markab oo ku yaalla Mukalla,” ayaa lagu yiri bayaanka.

Ma cadda in ay jiraan khasaare ka dhashay weerarka iyo in ay ku lug lahaayeen ciidamo aan ahayn Sucuudiga, sida ay sheegtay wakaaladda wararka ee AP. Milatariga Sucuudiga ayaa sheegay in ay weerarka qaadeen habeenkii si ay u xaqiijiyaan “wax khasaare nafeed ah oo dhacay ma dhicin.”

Wargeyska The National ee ka soo baxa magaalada Abu Dhabi ee ka soo baxa magaalada Abu Dhabi ee ka soo baxa magaalada Abu-Dhabi ee ka soo baxa dalka Ingiriiska ayaa sheegay in shaqa joojintan lagu sameeyay, iyadoo aan la soo hadal qaadin hubka iyo in shixnaduhu ka yimi dhinaca Imaaraadka.

Bartilmaameedka weerarka ayaa loo badinayaa inuu ahaa markab ay falanqeeyayaasha ku tilmaameen Greenland, oo ka babanaya calanka St. Kitts. Xogta daba-galka ah ee ay falanqaysay AP ayaa muujisay in markabku uu Fujairah ku sugnaa Disember 22-kii oo uu Axaddii yimid Mukalla. Markabka labaad ayaan weli la aqoonsanin, sida ay sheegtay wakaaladda wararka ee Associated Press.

Mohammed al-Basha, oo ah khabiir Yemeni ah, isla markaana ah aasaasaha shirkadda la-talinta khatarta ah ee The Basha Report, ayaa soo xigtay muuqaallo lagu baahiyay baraha bulshada kuwaas oo sheegaya in ay muujinayaan baabuur cusub oo gaashaaman oo dhex maraya magaalada Mukalla kadib imaatinka markabka.

“Waxaan filayaa in xiisadda la xisaabiyay ee labada dhinac ay tahay. Golaha Ku-meel-gaarka ah ee Koonfurta ee ay taageerto Imaaraadku waxay u badan tahay inay uga jawaabi doonaan xakameyn dheeraad ah,” al-Basha ayaa yidhi. “Isla markaa, qulqulka hubka ee Imaaraadka Carabta ilaa Golaha Ku-meel-gaarka ah ee Koonfurta waa la dhimi doonaa ka dib weerarka dekedda, gaar ahaan in Sacuudi Carabiya ay maamusho hawada.”

Muuqaalo uu goor dambe soo bandhigay Telefishinka dowladda Sacuudiga, oo u muuqda in ay qabteen diyaarad ilaalo ah, ayaa muujinayay gawaari gaashaaman oo ku sii socda magaalada Mukalla oo ku sii jeeda halka ay isku yimaadaan. Baabuurku wuxuu u kala baxaa muuqaallo isbarbar dhigaya oo lagu baahiyay baraha bulshada.

Mukalla waxa uu ku sugan yahay gobolka Xadramuut ee Yemen, kaas oo Goluhu qabsaday maalmihii la soo dhaafay. Magaalada dekedda leh ayaa qiyaastii 480 kiiloomitir waqooyi-bari kaga beegan magaalada Cadan, taasoo noqotay xarunta awoodda xoogaga Xuutiyiinta Yemen ka dib markii ay jabhaddu qabsadeen caasimadda Sanca sannadkii 2014-kii, sida ay sheegtay wakaaladda wararka ee AP.

Duqeynta lagu dilay magaalada Mukalla ayaa timid ka dib markii Sacuudi Carabiya ay Jimcihii qaaday duqeymo dhanka cirka ah oo ay falanqeeyayaasha u arkayeen digniin ku socota gooni u goosadka koonfurta in ay joojiyaan weerarkooda oo ay isaga baxaan gobollada Xadramut iyo Mahra.

Reer koonfureedka ayaa ka saaray xoogag xiriir la leh ciidamada gaashaandhigga qaranka ee Sucuudigu taageero, oo ah garab kale oo isbahaysi ah oo la dagaalamaya Xuutiyiinta.

Taageerayaasha Golaha ayaa sii kordhaya calanka Koonfurta Yemen, oo ahaa dal gooni ah 1967 ilaa 1990. Dibad-baxayaashu waxay isugu soo baxeen dhowr maalmood si ay u taageeraan xoogagga siyaasadeed ee ku baaqaya in Koonfurta Yemen ay mar kale ka go’do Yemen oo ah mid rasmi ah. Talaabooyinka gooni u goosadka ayaa cadaadis ku saaray xiriirka Sacuudiga iyo Imaaraadka oo xiriir dhow la leh, xubinna ka ah ururka OPEC ee saliidda, balse sannadihii u dambeeyay ku loolamayay saameyn iyo ganacsi caalami ah. Sidoo kale waxaa sii xoogeystay rabshadaha ka socda dalka Suudaan oo ah gobol kale oo ku yaalla xeebta Badda Cas halkaas oo Sacuudiga iyo Imaaraatka ay ka taageerayaan xoogagga ka soo horjeeda dagaalka ka socda dalkaas.

Dhinaca kale, Wakaalladda Wararka AP ayaa xustay inay Israa’iil u aqoonsatay Maamulka gooni-goosadka ah ee Somaliland, taasoo walaac ku beertay Xuutiyiinta oo ku hanjabay inay weerari doonaan cid kasta oo Israa’iil ka joogta Somaliland.